Het onmeetbaar gemeenschapsgevoel van erfgoed

11 Februari 2024

Het onmeetbaar gemeenschapsgevoel van erfgoed

Het liefst zou ik hebben dat de kerk eigendom blijft van de gemeente, meer zelfs: van de gemeenschap.

‘Als het maar openbaar blijft, het kerkje’, liep ik zo te denken tijdens de tweede kijkdag (3/2/2024) van de Sint-Amanduskerk. De gemeente Oosterzele gaat samen met de kerkfabriek immers op zoek naar een nieuwe bestemming voor de parochiekerk van Moortsele. Hopelijk dus een toekomst waarbij de kerk openbaar kan blijven.
Tot spijt van wie het benijdt, kerkelijk erfgoed heeft nog steeds een sterke verbinding met de inwoners. Velen hebben er herinneringen aan communies, trouw, allerhande vieringen, … Het is ook de herinneringsplaats van het laatste afscheid van geliefden en dorpsgenoten.

Het is erfgoed dat ook geeft. Het geeft betekenis in ruimte en tijd aan onze leefomgeving, een mentale reis naar een lokaal, vaak gemeenschappelijk verleden.

En mag ik nu even luidop dromen? Het liefst zou ik hebben dat de kerk eigendom blijft van de gemeente, meer zelfs: van de gemeenschap. Er zijn talrijke geslaagde voorbeelden bekend in binnen- en buitenland van herbestemmingen met openbaar karakter. Zo werden ex-kerken bibliotheek, sporthal, filmzaal, concertzaal, ja zelfs een circusschool – zoals in de Malem-kerk in Gent.
Voor het kleine kerkje van Moortsele zijn deze voorbeelden weliswaar wat te hoog gegrepen, maar waarom er niet een multifunctioneel kader aan geven wat resulteert in een veelvuldige va-et-vient voor allerlei doeleinden zoals tijdelijke tentoonstellingen, korte keten winkeltje, ruimte voor yoga of vergadering, of een fiets- en wandelinfopunt annex toerismestand met de mogelijkheid onze lokale lekkernijen in de kijker te zetten of te koop aan te bieden?
Of wie herinnert zich nog de geslaagde ‘kunstbezetting’ van de kerk (door kunstenaars Wim Waumans en Isabel Bouttens) tijdens een van de zomerse kunstroutes? De bezoeker kon toen al ervaren welke aantrekkelijke mogelijkheden kerkelijk erfgoed kan bieden.

Zo’n omvorming kost natuurlijk geld, maar om de gemeente hierbij financieel te helpen zijn er voldoende subsidiërende steunpakketten (Mobiel Buurthuis, IDROPS, Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling, Vlaamse Landmaatschappij,..) of kunnen ook privéinvesteerders aangetrokken worden.

De kerk is nog niet verkocht … Misschien is het gemeentebestuur bereid deze piste alsnog een kans te geven? Zo zou het mooie beschermd kerkje openbaar blijven, en kunnen alle bezoekers en gebruikers een verbindend onmeetbaar gemeenschapsgevoel blijven beleven.

 

Steven