Principebeslissing op het voorstel van Groen en Open Vld plus om een onderbouwde participatieronde te doorlopen en grondig overleg op te starten m.b.t. een eventuele fusie tussen Oosterzele en naburige gemeenten.   TOELICHTING Momenteel beweegt er opnieuw heel wat rond een eventuele fusie met Oosterzele. We merken dat heel wat inwoners met vragen en gezonde nieuwsgierigheid zitten. Het heeft ook een beleidsmatige impact. Daarom hebben we op de gemeenteraad reeds meermaals heel concrete vragen gesteld aan het schepencollege. Deze bleven tot op heden echter onbeantwoord. Versterkte samenwerking of fusie is geen doel op zich. Het is een middel om de krachten te bundelen. Er komen steeds méér en complexere taken en uitdagingen af op steden en gemeenten. Elke gemeente afzonderlijk beschikt niet altijd over genoeg mensen en middelen om al die uitdagingen het hoofd te bieden. Samenwerken is een mogelijke oplossing. Budgetten en expertise samenbrengen zorgt voor meer daadkracht. De Vlaamse overheid stimuleert steden en gemeenten om hierover na te denken. Open Vld plus pleitte er altijd al voor om een eventuele fusie in alle transparantie voor te bereiden, Groen beschouwt inspraak en participatie als een basisprincipe bij dergelijke grote beslissingen of trajecten. Wij willen inspraak, van de bevolking en van de voltallige gemeenteraad. Niet alleen aan het einde van een proces, maar van bij de start. Alleen zo kan je een gedragen verhaal schrijven. In het Open Vld plus-verkiezingsprogramma 2018 stond reeds uitdrukkelijk opgenomen:  “Over de noodzaak en de gemeente waarmee we moeten fusioneren willen we de dialoog aangaan. In alle transparantie. Dit kunnen politici niet zomaar achter de rug van de inwoners beslissen. Open Vld plus wil een bevragingstraject organiseren om te kijken met welke gemeente we eventueel fusioneren.” Die vraag naar inspraak werd ook reeds meermaals publiek gesteld. Niet alleen in partijpolitieke publicaties van Open Vld plus en Groen deze voorbije zomer. Ook op de gemeenteraad van 21/06/2022 stelde raadslid Filip Michiels n.a.v. een toegevoegd agendapunt op de gemeenteraad hierover het volgende: “Je beslist niet zomaar over een eventuele fusie. Het is zeker ook belangrijk om de bevolking voldoende te bevragen en te betrekken én om dat ook tijdig te doen. In onze regio zijn daar reeds mooie trajecten rond lopende in vb. in de Vlaamse Ardennen. Ik denk dat het dan ook belangrijk is zo veel mogelijk in te zetten op participatie.” Ook Groen Oosterzele pleit reeds lang voor een bevraging bij de inwoners. Uit een poll in hun laatste huis-aan-huisblad bleek 93% van de respondenten zo’n burgerbevraging wenselijk te vinden. Om een gedragen traject voor een fusie te hebben, is het wenselijk daarbij ook te zorgen voor voldoende draagvlak. Bijna alle besturen zetten daar ten volle op in, ook voor Oosterzele is dit een must Alle vragen in de gemeenteraad over een eventuele fusie, over eventuele voorbereidingen én of over eventuele interne voorbereidingen in samenspraak bleven onbeantwoord. Gemeenteraad 22/02/2022, mondelinge vraag door raadslid Guy De Smet Gemeenteraad 21/06/2022, toegevoegd agendapunt door raadslid Filip Michiels Op die laatste vraag werd heel ontwijkend geantwoord “er is geen nieuws” en “we zullen de gemeenteraad informeren als er meer nieuws is”. Zelfs concrete vragen of het college reeds formeel had samengezeten met het college van Melle. Of de vraag of er reeds werk werd gemaakt van een individuele onderzoeksfase of een SWOT-analyse rond een potentiële fusie bleven onbeantwoord. Op 13 september om19u47 hebben we volgende vraag overgemaakt (of opnieuw gesteld) aan het college: “Uit politieke verslaggeving in kranten vandaag maken we op dat de burgemeester bevestigt dat er intussen effectieve gesprekken hebben plaatsgevonden tussen het bestuur van Melle en Oosterzele. Graag vraagt onze fractie volgende documenten op: Rapport van de individuele onderzoeksfase vanuit het gemeentebestuur van Oosterzele over een eventuele fusie SWOT-analyse vanuit het gemeentebestuur van Oosterzele over een eventuele fusie Verslaggeving over vergaderingen rond eventuele fusiegesprekken” Op 29 september jl. kwam na herhaalde vraag aan het college dan ook een eerste kort antwoord op die laatste vraag. “We kunnen u meedelen dat het gemeentebestuur niet over dergelijke documenten beschikt.” Op 14 september stelde burgemeester Van Durme in het regionieuws op AVS over een potentiële fusie tussen Melle en Merelbeke o.m. het volgende "Je wil toch wel verder spreken om te weten wat het eventueel zou opleveren. Maar Melle en Merelbeke gaan nu verder spreken, en elkaar verder zien, en wij gaan verder afwachten wat daar uit de bus komt." Hij bevestigde daarmee in de media iets waarover hij aan de gemeenteraad geen antwoord wilde geven: er hadden al gesprekken plaatsgevonden. Daarnaast gaf hij aan een afwachtende houding aan te nemen over verdere initiatieven. Diezelfde avond werd vanuit het schepencollege toevallig plots wel een idee geopperd om de bevolking te raadplegen over een eventuele fusie. Op 14 september om 18u25 stelde schepen Cottenie aan het College het volgende voor: “Naar aanleiding van de recente krantenartikels in verband met de fusieplannen tussen Melle en Merelbeke. En gezien het feit dat Oosterzele het zich niet kan veroorloven om aan de kant te staan wachten tot een mogelijke fusiepartner zich aanbiedt. Voorstel aan het CBS om een bevraging te organiseren bij de Oosterzeelse bevolking. Hierin peilen we naar wat er leeft bij onze inwoners, of ze een fusie nodig achten, met welke gemeenten, enzovoort. Voor de opmaak van deze enquête kunnen we beroep doen op de expertise van Melle. Zij deden reeds dergelijke bevraging in 2018. De participatie van de bevolking over mogelijke fusie/fusies is heel belangrijk.” En even later, op 14 september om 18u49, mailde plots ook schepen De Wilde: “Gelieve bijgevoegd punt te agenderen als schepen van Communicatie: VOS (vraag om standpunt): Organisatie bevraging inwoners oosterzele omtrent mogelijke fusie Oosterzele. Toelichting ter zitting Mogelijke opties: alle omliggende gemeentes opsommen Fusie ja/nee?”   Beide schepenen sloten zich daarmee – zonder uitgewerkt voorstel - de facto voor het eerst aan bij het standpunt van Open Vld plus en Groenom werk te maken van (al dan niet een bescheiden vorm van) participatie. Een eerste stap. Nog voor de beslissing werd genomen door het schepencollege, werd echter op vrijdag 16 september om 15u08 reeds een persbericht door de gemeentelijke administratie, in opdracht van het college, onder embargo tot na het college van dinsdagavond 20 september uitgestuurd. Hiervan werd de gemeenteraad niet in kennis gesteld. Korte inhoud van het bericht: “Oosterzele gaat inwoners bevragen over een mogelijke fusie Gemeentes die fusioneren is een onderwerp dat meer en meer leeft in de media, bij burgers en bij lokale overheden, ook in Oosterzele. Het gemeentebestuur wil daarom aan zijn inwoners vragen of zij voorstander zijn van een fusie en zo ja, met welke gemeente(s).” Na de beslissing van het college van 20 september om 19u09 werd dit bericht opnieuw rondgestuurd in opdracht van het college door de gemeentelijke administratie naar de persverslaggevers. De gemeenteraad werd hiervan pas in kennis gesteld om 22u14, nadat dit bericht reeds in de media was gepubliceerd. Dit toont eens te meer aan dat raadsleden steeds als laatste actoren (te laat) op de hoogte worden gebracht van beslissingen. Dit getuigt van alle disrespect t.o.v. de verkozen raadsleden. Naast dit persbericht werd vanuit het college geen enkele communicatie overgemaakt aan de raadsleden omtrent enige beslissing in die zin. Dit toont ook hoe weinig (niet) het college rond zo’n belangrijk dossier als een potentiële fusie, de gemeenteraad wil of zal betrekken. We hebben in de regio Oudenaarde - Kruisem - Wortegem-Petegem - Kluisbergen echter gezien dat een goed georganiseerde inspraakronde tot waardevolle input van de burgers kan leiden voor het bestuur. Daar willen we ook in Oosterzele werk van maken. Daarom stellen we voor om een participatietraject te doorlopen, zoals in de Vlaamse Ardennen recent gebeurde, om de mening van de Oosterzelenaar te kennen over het al dan niet aangaan van een fusie én over een eventuele partner. Een fusietraject heeft ook  pas kans tot slagen wanneer de gemeentelijke administratie van in het begin wordt betrokken. Het is dan ook aangewezen het managementteam (MAT), met de algemeen directeur in de lead, voortaan ook in alle processtappen te betrekken. Daarnaast is het voor indienende partijen van dit voorstel een minimum-minimorum om een werkgroep in het leven te roepen waarin minimaal alle fracties in de gemeenteraad worden betrokken én geconsulteerd vooraf aan beslissingen of initiatieven. En dat zij op de hoogte worden gebracht van alle mogelijke stappen die gezet worden. Indienende partijen stellen ook dat het wenselijk is een écht participatietraject te doorlopen (zoals in de Vlaamse Ardennen), dat wordt begeleid door externen om een politieke sturing zo veel als mogelijk uit te sluiten. Het is ons inziens wenselijk een studie te doorlopen die de kansen en de risico’s in kaart brengt. Ook de stem van de inwoners is belangrijk in deze denkoefening. Welke meerwaarde zien zij en wat zijn hun bezorgdheden? Die input kan komen via een online vragenlijst en later via bijvoorbeeld een debatavond. Politici van verschillende fracties stelden over het rapport van het participatiemoment inzake een potentiële fusie tussen Oudenaarde-Kruisem-Wortegem-Petegem-Kluisbergen, dat dit heel waardevolle informatie opleverde. Dat lijkt ons dan ook de té bewandelen weg. Tot slot kunnen we ons in de plaats van een gemeentebestuur moeilijk voorstellen dat men in verband met zoiets gevoeligs als de identiteit en grenzen van een gemeente de beleving van de inwoners niet zou willen kennen.   De Gemeenteraad BESLUIT Artikel 1: Werk te maken volgens de aanbevelingen van Agentschap Binnenlands Bestuur van een individuele onderzoeksfase en van een SWOT-analyse rond een potentiële fusie. Artikel 2: Bij alle mogelijke processtappen (opmaak rapporten, aanstellen externe procespartner i.f.v. burgerbevraging,…) het MAT te betrekken. Artikel 3: Met onmiddellijke ingang een politieke werkgroep in het leven te roepen waarin minimaal alle fracties in de gemeenteraad worden betrokken én geconsulteerd vooraf aan beslissingen of initiatieven. En dat zij op de hoogte worden gebracht van alle mogelijke stappen die gezet worden. Artikel 4: Principieel akkoord te gaan om een onderbouwd, gedepolitiseerd, participatietraject op te starten zoals in de Vlaamse Ardennen recent gebeurde, om de mening van de Oosterzelenaar te kennen over het al dan niet aangaan van een fusie én over een eventuele partner met de visie op potentiële meerwaarde. Hiervoor dient een externe partner aan te trekken om potentiële politieke sturing zo veel als mogelijk uit te sluiten. Artikel 5: De administratie opdracht te geven hiervoor de noodzakelijke voorbereidingen op te starten.